କୃପାଚାର୍ଯ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ କହିଲେ, “ବତ୍ସ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ସହିତ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ହେଲେ ତୁମେ ରାଜବଂଶସମ୍ଭୁତ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ ।” ହେଲେ କର୍ଣ୍ଣ ନିଜର ବଂଶ ଓ ମାତାପିତାଙ୍କର ନାମ କହିବାକୁ ଟିକେ ସଙ୍କୋଚ କଲେ । ତାଙ୍କର ଏହି ଦୂରବସ୍ଥା ଦେଖି ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ଆସି କୃପାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ କହିଲେ, “କ୍ଷତ୍ରିୟ ଓ ରାଜା କେବଳ ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କ ସହିତ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧ କରିପାରିବ । କର୍ଣ୍ଣଙ୍କର ରାଜ୍ୟ ନାହିଁ ବୋଲି ଆପଣ ଏପରି କହୁଛନ୍ତି । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେହିଁ ଅଙ୍ଗରାଜ୍ୟ ଦାନ କଲି ଓ ସେ ଆଜିଠାରୁ ଅଙ୍ଗରାଜ କର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ ।”
ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନଙ୍କ ଆଜ୍ଞାନୁସାରେ ପୁରୋହିତଙ୍କୁ ଡକା ଗଲା ଓ ବିଧିମତେ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ ସିଂହାସନ ଉପରେ ବସାଇ ଅଙ୍ଗରାଜ୍ୟର ରାଜା ଭାବରେ ଅଭିଷେକ କଲେ ।
କର୍ଣ୍ଣ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନଙ୍କର ଏପରି ବ୍ୟବହାରରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆନନ୍ଦିତ ହୋଇ କହିଲେ, “ମହାରାଜ, ଆପଣ କୁହନ୍ତୁ ମୁଁ କିପରି ଭାବରେ ଆପଣଙ୍କର ଏହି ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବି ।”
ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ କହିଲେ, “ତୁମ ପରି ଜଣେ ପରାକ୍ରମୀ ବୀରପୁରୁଷର ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ମୋ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ।”
ସୂତ କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ ପାଳନ କରିଥିଲେ – ସେ ରଥରୁ ଓହ୍ଲାଇ କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କଲେ ଓ କର୍ଣ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କଲେ । ଦୁହେଁ ଅତି ଆନନ୍ଦିତ ହେଲେ ।
ଏସବୁ ଦେଖି ଭୀମ କହିଲେ, “କର୍ଣ୍ଣ, ଯେତେଯାହାହେଲେ ବି ତ ତୁମେ ସାରଥିପୁତ୍ର ନା । ରାଜା ହେଲେ କ’ଣ ହେବ? ତୁମେ ତୁମର ପିତାଙ୍କର ଜୀବିକା ଗ୍ରହଣ ନକରି ଅର୍ଜୁନ ସହିତ କାହିଁକି ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ବାହାରିଛ? ଅଙ୍ଗଦେଶର ରାଜା ହୋଇ ତମେ ବା କ’ଣ ଏମିତି କରିପକାଇବ?”
କର୍ଣ୍ଣ ଭୀମଙ୍କର ଏପରି ବାକ୍ୟବାଣ ସବୁ ସହିଗଲେ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡକୁ ଚାହିଁ ସେ ଚୁପ୍ ରହିଗଲେ । ଭାଇମାନଙ୍କ ସହିତ ବସିଥିବା ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ କହିଲେ, “ଭୀମସେନ, ତୁମର ଏପରି କହିବା ଆଦୌ ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଜଣେ ରାଜା ହେବା ପରେ ଯେକୌଣସି ବଳଶାଳୀ ଲୋକ ସହିତ ସେ ଲଢିପାରିବ । କର୍ଣ୍ଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବି ଅତି ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ମନୁଷ୍ୟର ସମସ୍ତ ଲକ୍ଷଣ ଅଛି । ସେ କବଚ କୁଣ୍ଡଳ ସହିତ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ଅସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ । କେବଳ ଅଙ୍ଗଦେଶ କାହିଁକି ସସାଗରାଧରା ସମସ୍ତ ପୃଥିବୀକୁ ଶାସନ କରିବାର କ୍ଷମତା ତାଙ୍କର ଅଛି । ତାଙ୍କ ମହାନ୍ ବୀରତ୍ୱ ବିଷୟରେ ମନରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ସନ୍ଦେହ ଆଣିବା ଯମାରୁ ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଅଙ୍ଗରାଜ୍ୟର ରାଜପଦ ଦେଲି । ଯଦି ସେଥିପାଇଁ କାହାର କିଛିହେଲେବି ଆପତ୍ତି ଥାଏ ତେବେ ସେ ଆସି ମୋ ସହିତ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କରୁ । ହାର-ଜିତ ଜଣାଯିବ ।” କିନ୍ତୁ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁହିଁ ସଂଧ୍ୟା ହୋଇଗଲା । ଉପସ୍ଥିତ ଲୋକେ କିଏ କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ, କିଏ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ଓ ପୁଣି କିଏ ବା ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରୁକରୁ ନିଜ ନିଜ ଘରକୁ ଫେରିଲେ ।
ଆଜି ଦିନଟି ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନଙ୍କ ପକ୍ଷେ ବଡ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିନ । ସେ ତ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ମନେ ମନେ ଖୁବ୍ ଭୟ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବୀରତ୍ୱ ଓ ଅସ୍ତ୍ର ଚାଳନା କୌଶଳ ଦେଖି ସେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟଭୀତ ହୋଇଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ସେ ଆଜି କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ ନିଜ ବନ୍ଧୁ ଭାବରେ ପାଇ ଏକବାରେ ନିର୍ଭୀକ ହୋଇଗଲେ ।
ଏମିତି ଦୀର୍ଘ ସମୟ ବିତିଗଲା । ଦିନେ ଗୁରୁଦ୍ରୋଣ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଡାକି କହିଲେ, “ଏବେ ତୁମମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ପ୍ରାୟ ସମାପ୍ତ । ଏବେ ଗୁରୁ ଦକ୍ଷିଣାର ସମୟ ଆସିଛି ।” ଶିଷ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରି କହିଲେ, “ଗୁରୁଦକ୍ଷିଣା ଭାବରେ ଆପଣଙ୍କୁ କ’ଣ ଦିଆଯିବ ସେକଥା ଆପଣ କୁହନ୍ତୁ ।”
ଗୁରୁ କହିଲେ “ଧନଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟର ଓ ମଦରେ ମତ ଦ୍ରୁପଦ ରାଜାକୁ ବାନ୍ଧି ଏଠାକୁ ନେଇ ଆସିବ ।” ଗୁରୁଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପାଳନ କରିବାକୁ ସମସ୍ତ ଶିଷ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ରହିଲେ । ଶିଷ୍ୟମାନେ ରଥସୈନ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସବୁକିଛି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଗୁରୁଙ୍କୁ ନେଇ ଦ୍ରୁପଦଙ୍କ ପାଖକୁ ଗଲେ ।
ସେମାନେ ପାଂଚାଳ ଦେଶରେ ପହଁଚିବା ପରେ ଅର୍ଜୁନ ଦ୍ରୋଣଙ୍କୁ କହିଲେ, “ପ୍ରଥମେ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ଆଦି ଭାଇମାନେ ଯାଇ ଯୁଦ୍ଧ କରି ଦେଖନ୍ତୁ; ଯଦି ସେମାନେ ତାଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ହରାଇ ବାନ୍ଧି ଆଣିବେ ତ ଏହା ଅତି ଉତ୍ତମ । ଆଉ ସେମାନେ ଯଦି ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି ତେବେ ଆମେ ପାଣ୍ଡବମାନେ ତାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଯିବୁ ଓ ଦ୍ରୁପଦଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କରି ଆପଣଙ୍କ ଚରଣରେ ତାଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିବୁ ।”
ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ତାଙ୍କ ଭାଇମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଗଲେ । ଦ୍ରୁପଦ ବି ଏ ସମ୍ବାଦ ବହୁ ଆଗରୁ ପାଇଥା’ନ୍ତି । ଏଣୁ ସେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିଲେ । ଘମାଘୋଟ ଯୁଦ୍ଧ ହେଲା । ଦ୍ରୁପଦଙ୍କ ସୈନ୍ୟମାନେ ବଡ କୁଶଳତାର ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ କଲେ । ଶେଷକୁ କୌରବମାନେ ହାରିଯାଇ କୌଣସିମତେ ଆପଣା ପ୍ରାଣ ଧରି ସେଠାରୁ ପଳାଇ ଆସିଲେ । ତା’ପରେ ଅର୍ଜୁନ ଦ୍ରୋଣଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କଲେ ଓ ଧର୍ମରାଜଙ୍କର ଅନୁମତି ନେଲେ । ଭୀମ ହେଲେ ସେନାପତି, ନକୁଳ ସହଦେବ ତାଙ୍କର ରଥ ରକ୍ଷା କଲେ । ତା’ପରେ ସେ ଯୁଦ୍ଧକୁ ବାହାରିଲେ ।
ପାଂଚାଳ ରାଜ୍ୟର ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଓ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଯୁଦ୍ଧଭୂମିରେ ଏକତ୍ର ହେଲେ । ଦୁଇପଟରୁ ଘମାଘୋଟ ଯୁଦ୍ଧ ହେଲା । ସେହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଅନବରତ ବାଣବର୍ଷଣ ହେଉଥାଏ । ଅସଂଖ୍ୟ ସୈନ୍ୟ ମୃତାହତ ହେଲେ । ଦ୍ରୁପଦଙ୍କ ପକ୍ଷର ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ବାଣ ସମ୍ମୁଖରେ ଆଉ ବେଶି ସମୟ ତିଷ୍ଠି ରହିପାରିଲେ ନାହିଁ । କେତେକ ପ୍ରାଣ ଦେଲେ ଓ ଆଉ କେତେକ ନିଜର ପ୍ରାଣ ଧରି ଯୁଦ୍ଧଭୂମି ଛାଡି ପଳାଇଲେ । ଦ୍ରୁପଦ ବଡ ହତୋତ୍ସାହିତ ହୋଇ ପଡିଲେ । ଦ୍ରୁପଦ ନିଜେ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆସି ଯୁଦ୍ଧ କଲେ । ଅର୍ଜୁନଙ୍କର ବାଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ସେ ବି ତାଙ୍କର ପାରୁପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥା’ନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ବାଣ ସହିବା ଭୀଷଣ କଷ୍ଟକର ବ୍ୟାପାର । ଶେଷକୁ ରଥ ଉପରେ ଥାଇ ଅର୍ଜୁନ ଦ୍ରୁପଦଙ୍କ ସହ ଯୁଦ୍ଧକରି ତାଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କଲେ । ମାତ୍ର ଏକଥା ଭୀମ, ନକୁଳ ଓ ସହଦେବ ଜାଣି ନଥିଲେ । ଦ୍ରୁପଦ ବନ୍ଦୀ ହୋଇ ସାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଭୀମ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଗୋଡେଇ ଗୋଡେଇ ମାରୁଥା’ନ୍ତି । ତା’ପରେ ଅର୍ଜୁନ ତାଙ୍କୁ ଡାକି କହିଲେ, “ଦ୍ରୁପଦଙ୍କୁ ତ ମୁଁ ବନ୍ଦୀ କରି ସାରିଲିଣି । ଆମେ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଆସିଥିଲେ ତାହା ତ ହୋଇସାରିଲାଣି । ଏବେ ଆଉ ଅଯଥା ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମାର ନାହିଁ ।”
ଅର୍ଜୁନ ଦ୍ରୁପଦଙ୍କୁ ବନ୍ଧନ କରି ଗୁରୁ ଦ୍ରୋଣଙ୍କ ନିକଟରେ ଆସି ପହଁଚିଲେ । ସେତେବେଳେ ଦ୍ରୋଣ ଦ୍ରୁପଦଙ୍କୁ କହିଲେ, “ପାଂଚାଳରାଜ, ତୁମର ରାଜ୍ୟ ଏବେ ଆମ ହାତରେ । ଏବେ ମାନୁଛଟି ମୁଁ ତୁମର ବାଲ୍ୟମିତ୍ର ବୋଲି? ଭୟ କରନାହିଁ । ମୁଁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଓ ଖୁବ୍ ଶାନ୍ତ ସ୍ୱଭାବର । ଆହୁରି ପୁଣି ମୁଁ ବି ଆମର ବାଲ୍ୟକାଳର ବନ୍ଧୁତା କଥା କିଛି ହେଲେବି ଭୁଲି ନାହିଁ । ସେହି ପୂର୍ବବନ୍ଧୁତା କଥା ମନେ ପକାଇ ଦେବାକୁ ମୁଁ ଆଜି ତୁମକୁ ଏଠାକୁ ଅଣାଇଛି । ମୁଁ ଶାସକଙ୍କ ସହିତ ବନ୍ଧୁତା କରିବାକୁ ଚାହେଁ । କିନ୍ତୁ ଏବେ ତୁମେ ଆଉ ଶାସକ ନୁହଁ । ତୁମର ସମଗ୍ର ରାଜ୍ୟ ଏବେ ମୋର । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ବନ୍ଧୁତା ଚାହେଁ, ତେଣୁ ଅଧେ ରାଜ୍ୟ ତୁମକୁ ଦେଲି । ଗଙ୍ଗା ନଦୀର ଉତ୍ତରପଟ ଆମର ଓ ଦକ୍ଷିଣ ପଟ ତୁମର । ଏହି ଅଧାରାଜ୍ୟ ସ୍ୱୀକାର କର । ଏଣିକି ଆଉ କୌଣସି ଶତ୍ରୁତା ନକରି ପରସ୍ପର ବନ୍ଧୁ ହୋଇ ରହିବା ।”
ଦ୍ରୁପଦ ଦ୍ରୋଣଙ୍କ କଥାକୁ ସ୍ୱୀକାର କଲେ । ତା’ପରେ ଦ୍ରୋଣ ତାଙ୍କୁ ଛାଡିଦେଲେ । ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ ଭଲ ବ୍ୟବହାର କଲେ ଓ ରଥରେ ବସାଇ ନେଇ ଛାଡି ଆସିଲେ ।
ଦ୍ରୁପଦ ସେହି ଦିନଠାରୁ ଗଙ୍ଗାନଦୀର ଦକ୍ଷିଣପଟରେ ରାଜ୍ୟ କରି ରହିଲେ । ସେ ଜାଣିପାରିଲେ ଯେ ସୈନ୍ୟବଳରେ ଦ୍ରୋଣଙ୍କୁ ଜିତିବା ଅସମ୍ଭବ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ରାଜ୍ୟ ଛାଡି ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ସାଧୁମାନଙ୍କ ସହିତ ଦେଖା କଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଲୋଡିଲେ; ସେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କର ବି କେହି ପିଲାପିଲି ନଥା’ନ୍ତି ।
ବର୍ଷକ ପରେ ଧ୍ରୁତରାଷ୍ଟ୍ର ଧର୍ମରାଜ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କୁ ଯୁବରାଜ ପଦରେ ଅଭିଷିକ୍ତ କଲେ । ସେ ସମସ୍ତ କୁମାରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଥିଲେ ଓ ଶାସକ ପାଇଁ ସେ ଦକ୍ଷ ଓ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ପ୍ରିୟ ଥିଲେ । ସେ ଦୟାଳୁ, ନୀତିବାନ୍, ବିଦ୍ୱାନ୍ ଓ ଜ୍ଞାନୀ ଥିଲେ; ସମସ୍ତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, କଳା, ଶାସ୍ତ୍ର ସବୁଥିରେ ସେ ନିପୁଣ ଥିଲେ । ସେ ରାଜ୍ୟଶାସନ ବଡ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଚଳାଇଲେ । ରାଜ୍ୟସାରା ସମସ୍ତେ ଖୁସି ହେଲେ ।
ଭୀମସେନ ଓ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ଉଭୟ ତ ବଳରାମଙ୍କଠାରୁ ଗଦାଯୁଦ୍ଧ ଶିଖିଥିଲେ । ଅର୍ଜୁନଙ୍କର ବୀରତ୍ୱ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଥିଲା । ଥରେ ସେ ତାଙ୍କ ହାତକୁ ଧନୁର୍ବାଣ ନେଲେ ତାଙ୍କୁ କେହି ମଧ୍ୟ ହରାଇ ପାରୁ ନଥିଲେ । ତାଙ୍କ ତୀରଚାଳନାର କୌଶଳ ଅତି ଚମତ୍କାର । ପୁଣି ଲକ୍ଷ୍ୟଭେଦରେ ସେ ଅଦ୍ୱିତୀୟ । ତେଣୁ ସ୍ୱତଃ ସେ ଗୁରୁଦ୍ରୋଣଙ୍କର ପ୍ରିୟତମ ଶିଷ୍ୟ ହେଲେ ।
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଯୁବରାଜ ହେବା ପରେ ପାଣ୍ଡବ ଭାଇମାନେ, ବିଶେଷତଃ ଅର୍ଜୁନ ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଅଧୀନରେ ରଖିଲେ । ଦ୍ରୋଣ ସର୍ବଦା ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ କହିଥା’ନ୍ତି ଯେ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ମନ ଯେପରି ଚଂଚଳ ନହୁଏ । ଜଣେ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ହେଲେ କିଛି ଚିନ୍ତା ନକରି ଯୁଦ୍ଧ କରିବ । ବୟସ ଯୋଗୁଁ ସମ୍ମାନ ଦେଖାଇବ କିନ୍ତୁ ଯୁଦ୍ଧ ଛାଡିବ ନାହିଁ ।
ଅର୍ଜୁନ ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରି ଅନେକ ଧନସମ୍ପତ୍ତି ନେଇ ଆସିଲେ । ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଭୂରିଭୂରି ପ୍ରଶଂସା । ଏସବୁ ଦେଖି ଧ୍ରୁତରାଷ୍ଟ୍ର ତାଙ୍କ ମନେ ମନେ ବଡ ବିଷାଦଗ୍ରସ୍ଥ ହେଲେ, ଦୁଃଖରେ ଭାଙ୍ଗି ପଡିଲେ । ଏପରି ଦୁଃଖ ଓ ଈର୍ଷ୍ୟା ଯୋଗୁଁ ସେ ପାଣ୍ଡବପୁତ୍ରଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଶତ୍ରୁ ଭାବରେ ଦେଖିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ କିପରି ନିପାତ କରିହେବ, ସେହି ବିଷୟରେ ସେ ସଦା ସର୍ବଦା ଚିନ୍ତା କଲେ । ଏ ବିଷୟରେ ସେ ତାଙ୍କର ବ୍ରାହ୍ମଣ ମନ୍ତ୍ରୀ କଣକଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କଲେ । କଣକ କହିଲେ ଯେ ଶତ୍ରୁଙ୍କୁ ଛଳେବଳେ, କୌଶଳେ ଯେମିତି ହେଉ ପଛେ ଓ ଯେତେଶୀଘ୍ର ହେଉ ନିପାତ କରିବାକୁ ହେବ । ଏକେତ ଶତ୍ରୁ ପ୍ରବଳ ତତ୍ସହିତ ପୁଣି ପ୍ରଜାପ୍ରିୟ । ଏଣେ ଧାର୍ମିକ ଓ ନୀତିବାନ । ତେଣୁ ସେମାନେ ସର୍ବଦା ଧର୍ମ ଓ ନୀତିର କବଚ ଦ୍ୱାରା ସୁରକ୍ଷିତ ରହୁଛନ୍ତି । ସେପରି ଶତ୍ରୁକୁ ପରାହତ କରିବା ବଡ କଷ୍ଟକର । ତେଣୁ କୌଶଳ ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କୁ ହରାଇବାକୁ ହେବ ।
ଏଣେ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ଓ ତାଙ୍କର ଭାଇମାନେ ଈର୍ଷ୍ୟାରେ ଖାଲି ଜଳୁଥାନ୍ତି । ସେ ତାଙ୍କର ଭାଇମାନଙ୍କୁ, କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ ଓ ମାମୁ ଶକୁନୀଙ୍କୁ ନେଇ ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କୁ ନିପାତ କରିବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନା କଲେ । ତାଙ୍କ ଆଲୋଚନାରେ ସେମାନେ ଯାହା ସ୍ଥିର କଲେ ସେକଥା ଧ୍ରୁତରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କୁ ଶୁଣାଇବାକୁ ଯାଇ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ କହିଲେ, “ବାବା, ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କର ଖ୍ୟାତି ଦିନକୁ ଦିନ ତ ବଢି ଚାଲିଛି । ପ୍ରଜାମାନେ ବି ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଶଂସା କରି ଚାଲିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଗୁଣଗାନ କରିଚାଲିଛନ୍ତି । ଏପରିକି ପ୍ରଜାମାନେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଆମେ ନିଜକୁ ନିହାତି କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ହୀନ ମନେ କରୁଛୁ । ସେମାନେ ଯେପରି ଭାବରେ ଅଗ୍ରଗତି କରୁଛନ୍ତି, ମନେହେଉଛି ଭବିଷ୍ୟତରେ ସେହିଁ ସମ୍ରାଟ ହେବେ ଓ ଆମ ଅବସ୍ଥା ବହୁତ ଖରାପ ହେବ । ବରଂ ଏବେଠାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ କୌଣସିମତେ ମାରିଦେବାହିଁ ଉଚିତ୍ ।”ଏଭଳି କଥା ଶୁଣି ଧ୍ରୁତରାଷ୍ଟ୍ର ବଡ ଖୁସି ହେଲେ ଓ ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ନିଜର ସମ୍ମତି ବି ଦେଲେ ।
ଧ୍ରୁତରାଷ୍ଟ୍ର ଦିନେ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କୁ ଡାକି କହିଲେ, “ବତ୍ସ, ତୁମେ ଥରେ ତୁମ ମା’ ଓ ଭାଇମାନଙ୍କୁ ଧରି ବାରୁଣାବନ୍ତ ପୁରକୁ ଯାଅ । ନିକଟରେ ସେଠାରେ ଶିବଙ୍କ ଉତ୍ସବ ହେବାର ଅଛି । କୁହାଯାଏ ସେଠାକୁ ଗଲେ କୁଆଡେ ଜନ୍ମ ସାର୍ଥକ ହୁଏ । ତୁମେମାନେ ଯାଇ ଥରେ ବୁଲି ଆସ । ସେଠାରେ ଆମର ପ୍ରାସାଦ ଓ ପରିଚାରକମାନେ ଅଛନ୍ତି । ସେମାନେ ତୁମମାନଙ୍କର ଉପଯୁକ୍ତ ଯତ୍ନ ନେବେ । କିଛିଦିନ ସେଠାରେ ରହି ପୁଣି ଫେରି ଆସ ।”
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ବିଶେଷ ଉତ୍ସାହ ଦେଖାଇଲେ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ମହାରାଜାଙ୍କର ଆଦେଶ ବୋଲି ଭାବି ସେଠାକୁ ଯିବାର ସେ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କଲେ । ଇତିମଧ୍ୟରେ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ପୁରୋଚନ ନାମକ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଡାକି କହିଲେ, “ଦେଖ, ତୁମେ ତ ମୋର ଅତି ବିଶ୍ୱାସୀ ବୋଲି ଏକାମ ମୁଁ କେବଳ ତୁମକୁହିଁ ଦେଉଛି । ଏକଥା ଯେପରି କେହି ହେଲେ ମଧ୍ୟ ନଜାଣନ୍ତି । ତୁମେ ବାରୁଣାବନ୍ତପୁରକୁ ଯାଇ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରାସାଦକୁ ସଜାଇ ରଖ । ସେଥିରେ ଶୀଘ୍ର ଅଗ୍ନି ଧରିବା ଭଳି ଶୋଲ, ଲାଖ ଓ ତେଲ ସବୁ ଲଗାଇ ରଖିଥିବ । ଏମାନେ ସେଠାରେ ପହଁଚି କିଛିଦିନ ସେଠି ରହିବା ପରେ, ଦିନେ ରାତିରେ ତୁମେ ସେହି ପ୍ରାସାଦରେ ଅଗ୍ନି ସଂଯୋଗ କରିବ । ଯେପରି ସେଥିରୁ ଆଉ କେହି ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚିକରି ଆସିପାରିବେ ନାହିଁ । ଏହି ଯୋଜନାଟି ସୂଚାରୁରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲେ ମୁଁ ସମ୍ରାଟ ହେବି ଓ ତୁମକୁ ବହୁ ପୁରସ୍କାର ଦେବି ।”
ପୁରୋଚନ ସବୁକଥା ବୁଝିଗଲା ଓ ସେହି ଘରରେ ଜଉଲେପ ଦେବା ସକାଶେ ସବୁ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଘୋଡା ଛୁଟାଇ ବାରୁଣାବନ୍ତକୁ ଯାଇ ନିଜ କାମରେ ଲାଗିଗଲା ।
